Praat mar Frysk

[paparazzi]

Hoewel ik zelf Friestalig ben opgevoed en ik de taal spreek, kan ik geen Fries schrijven.

Ik woon al meer dan 25 jaar buiten de provincie, maar ben een beetje teleurgesteld als ik soms weleens terug kom in `t Heitelan.
Na urenlang in de auto te hebben gezeten en mezelf in `t Heerenveense te hebben gestort, probeer ik meteen mijn Fries weer wat op te halen.
Echter is het vaak zo, dat als ik in het Fries begin te spreken, mij in ietwat (kneuterig) Nederlands wordt geantwoord.

Zit je 300 kilometer verder in het land. Kom je eens terug, kun je niet eens meer Fries spreken in je eigen geboorteplaats!
En dat, dat terwijl ik er van overtuigd ben dat de mensen die ik aanspreek, duidelijk een Fries accent hebben. Dit dus kunnen spreken! Maar het lijkt er sterk op dat zij dit niet willen.

Op zo`n moment denk ik dan; doodzonde! Alsof je je eigen taal wilt verloochenen.

Waar ik benieuwd naar ben is hoe jullie dit ervaren.
Wie van jullie er dagelijks de Friese taal spreken en wie niet. Wie thuis wel de Friese taal spreken maar deze in het openbaar ter zijde schuiven.

Heerenveen is een plek waar juist de Friese taal het middelpunt van de aandacht heeft!

Wat mij betreft mag hier dan ook zoveel mogelijk in het Frysk gediscusseert worden over allerlei (voetbal) zaken. Graag zelfs!
Het is een van de weinige dingen die ik vaak mis als ik weer eens terug in friesland ben!

Frysk, niet Fries; laat je horen!
Ik denk zelf dat je je in je eigen moedertaal ook beter kunt uitdrukken in datgene wat je kwijt wilt.
Wat op zich natuurlijk dan ook weer meer duidelijkheid brengt in datgene wat je nu eigenlijk echt kwijt wilt!

Praat mar Frysk!

Mijn eerste vraag ; waarom spreek je eigenlijk geen Fries als Fries. En waarom juist wel ! ? ? Brand maar los!!

[davp]

Fries is voor mij de mooiste taal op aarde en spreek dit zoveel ik maar kan. Fries schrijven/typen gaat mij helaas ook boven de pet, iets wat ik erg jammer vind. Thuis spreek altijd ik Fries, mijn vader vertikt het zelfs om Nederlands te spreken thuis Dit wil nog wel een moeilijke gezichten opleveren bij een deel van m'n moeders familie; die zijn weliswaar Fries, maar komen voornamelijk van onder de Tjonger en zijn de Friese taal niet allemaal machtig.

[Flying Tilster]

Dit kom ik voornamelijk tegen in Leeuwarden. Als je daar in het Fries begint (Fries lezen lukt mij goed, maar Fries schrijven / typen gaat echt niet) dan kijken ze je aan alsof ze water zien branden.
Ben je verdomd in de hoofdstad van Fryslân.

Zelf ben ik Nederlandstalig opgevoed. Mijn vader komt uit Friesland en mijn moeder uit Overijssel. Dus thuis werd er Nederlands gesproken. Ik spreek met mijn moeder, broer en zussen Nederlands (ondanks dat ook zij wel Fries kennen) en met mijn vrouw en schoonouders Fries.

Wat mij betreft hoeft men het niet altijd te spreken, maar.. ik vind wel dat iedereen die in Friesland woont / komt wonen Fries moet kunnen verstaan. Zo niet... de grens over

[Fanatic 4-ever]

Heerenveen is een plek waar juist de Friese taal het middelpunt van de aandacht heeft!

Heerenveen ligt net boven de Tsjonger, en trekt dus ook veel bezoekers van daaronder. Als je iets noordelijker komt (Akkrum bv), wordt er eigenlijk enkel en alleen maar Fries gesproken. Kleine afstand maar een groot verschil wat dat betreft. Sowieso denk ik dat je in de kleinere plaatsen meer Fries zult horen dan in Heerenveen (en overige grotere plaatsen in de provincie).

[Superfries88']

Als geboren en getogen Fries gaat er eigenlijk geen dag voorbij dat ik de taal niet spreek. Ook het lezen is geen enkel probleem, alleen het schrijven valt nog flink te verbeteren. Ik blijf erbij dat hier onvoldoende aandacht voor is. In het onderwijs heb ik een jaar lang één uurtje per week Friese les gehad en dat ging niet veel verder dan de basis, zoals de belangrijkste woorden en het kunnen schrijven van het volkslied. Ook in het dagelijkse leven ervaar ik dit vaak. Zo komt het geregeld voor dat je in het Fries een hele dag met elkaar praat en dat het chatten/mailen e.d. vervolgens in het Nederlands gaat. Erg zonde.

Ik heb er wel eens over nagedacht om een Friese studie te gaan volgen. Het is tenslotte te zot voor woorden dat je als Fries moeite hebt om de eigen taal te kunnen schrijven.

[Skopperij]

Fries is een prachtige taal. De zuivere ronde klanken, die mij als muziek in de oren klinken, doen me meer dan het botte Nederlands met een harde G en kakkerige R. Net zoals het Vlaams, ook al zo'n mooie, genuanceerde taal.

Het zijn de dubbelklanken (wiis, bliid) die ons in de kop zitten en ons een accent in het Nederlands doen hebben. Dat zijn de moeilijkheden in het schrijven. Ook vind ik dat de Friese overheid hierin schromelijk tekort schiet. Ik weet dat ze op mijn vroegere basisschool een budget kregen voor de Friese taal, maar er geen aandacht aan besteedden. Dat is vreselijk jammer, want langzaam maar zeker zijn er steeds minder mensen die Fries spreken.

Wat mij betreft mag hier dan ook zoveel mogelijk in het Frysk gediscusseert worden over allerlei (voetbal) zaken. Graag zelfs!

Volledig mee eens! Meer liefhebbers? Schrijftechnisch vliegen we ongetwijfeld uit de bocht, maar misschien kunnen we zo wat Friese schrijftaal van elkaar leren.

[rottevalle]

Fries opgevoed en uit een klein dorpje dus ik spreek met vrienden/vriendinnen altijd Fries. Ik merk bij mezelf echter wel dat ik vaak, als ik in Drachten kom dat ik in winkels vaak in het NEEderlands begin te praten.Dit gebeurt onderbewust, kan ik op een of andere manier niets aan doen. Verder sluit ik me eigenlijk volledig bij Superfries88 aan.
Ik vind het ook belachelijk dat er zo wenig kans is om als Fries opgevoed kind de taal te leren schrijven. In mijn ogen zou met name in het basisonderwijs hier wat in moeten veranderen. Mijn msn gesprekken en smsjes zijn tegen de meesten wel in het Fries. Op een forum zou ik vanwege de grote hoeveelheid spellingsfouten niet snel in het Fries tyen.

[1983]

Ik kan het prima verstaan, het spreken klinkt voor geen meter en dat doe ik op enkele woorden na dus ook nooit. Lezen lukt opzich wel, maar dat kost me wel een kwartier extra ten opzichte van Nederlands. Dus ik hoop niet dat we, naar aanleiding van dit topic, nu in een keer allemaal overgaan tot posten in het Frysk.

[Flamingo]

Ik ben een volledige Fries van moeders en vaders (eigenlijk stellingwarfs) kant. Ik ben echter nederlands
opgevoed vanwege het feit dat ik een zus heb die een verstandelijke beperking heeft. Mijn ouders hebben
toen besloten ons nederlands op te voeden. Het was voor mijn zus onduidelijk of ze wel goed een taal zou
kunnen leren en met nederlands kom je verder omdat we ook op 5 km van drenthe en groningen wonen. De
kans was aanwezig dat ze de provincie uit moest voor opvang of school.

Wanneer ik thuis ben bij mijn ouders dan praat ik bijvoorbeeld fries tegen de dieren omdat we dat gewend zijn,
ook spreken mijn ouders sinds mijn pubertijd steeds vaker fries tegen mij, alleen denken in het fries is voor
mij gewoon heel lastig waardoor ik vaak moet antwoorden in het nederlands. Dit vind ik opzich heel jammer echter
ben ik wel van mening dat je met nederlands gewoon meer kunt en als er nederlandstalige mensen bij een gesprek zitten
mag je ze niet buitensluiten wat soms door gewoonte van fries spreken tegen bekenden wel gebeurt.

[Freezeman]

Ik denk dat het meer met fatsoen te maken heeft.
Als ik iemand Nederlands tegen mij spreekt dan brabbel ik dat ook terug.
Wanneer die gast aangeeft dat het ook "yn myn memmetaal" mag, dan doch ik dat fansels.
Al is dat als Sneker soms best moeilijk.

Tokstra kom der mar yn en brân los.

[Skopperij]

Dit vind ik opzich heel jammer echter ben ik wel van mening dat je met nederlands gewoon meer kunt en als er nederlandstalige mensen bij een gesprek zitten mag je ze niet buitensluiten wat soms door gewoonte van fries spreken tegen bekenden wel gebeurt.

Dat blijft een duivels dilemma. Als je tweetalig (Fries en Nederlands) bent opgevoed kun je in beide talen denken, praten en je emoties uiten. Het is zó verschrikkelijk lastig om met een Friese vriend Nederlands te spreken. Dat werkt niet, het voelt als een koude douche.

Ik begrijp je wel hoor, heus. Ik zou je echter willen vragen: hoe zou jouw beste vriend reageren als jij hem in het Engels vraagt hoe het gaat? Waarschijnlijk denkt hij dat je gek bent. En zo voelen Friestaligen zich ook als ze Nederlands moeten spreken tegen bekenden, waar ze al jaren Fries mee babbelen.

[Eric]

Jammer genoeg Nederlandstalig opgevoed zodat mijn Nederlands beter zou worden en ik al vroeg uit Friesland verhuisd ben. Ik versta wel Fries, maar spreken gaat niet. Vind dat jammer, want overal waar je komt en zegt dat je een Fries bent vragen ze of je wat wilt zeggen, schaam me er dan voor dat ik dat niet kan.

[paparazzi]

Vind dat jammer, want overal waar je komt en zegt dat je een Fries bent vragen ze of je wat wilt zeggen, schaam me er dan voor dat ik dat niet kan.

Op zich een eerlijk antwoord. Al kun je het natuurlijk altijd leren om te spreken!
Mijn vriendin is een ras Amsterdamse en spreekt zelfs Fries!
Grappig.
Laatst was ik in een eetgelegenheid in Joure, waar een tafeltje verder een paar negroide mannen zelfs Fries spraken. (mogelijk aangenomen kinderen, maar toch!)

Ik heb in die 25 jaar dat ik buiten de provincie woon, een hoop flauwekul van niet -Friezen te horen gekregen. Tegenwoordig hoor ik het niet meer.
Maar ik werd nog net niet als mongool betiteld als ik vertelde dat ik een Fries was.

Er zullen hier vast meer forumleden die ervaring hebben (gehad).
Ben benieuwd naar hun verhalen!

[Calimero]

Ik ben niet in Friesland geboren en getogen, kom uit een heel ander gebied vandaan. Versta het prima, kan het lezen en waarschijnlijk ook wel gewoon spreken. Maar om de één of andere manier doe ik dat niet. Praat eigenlijk bijna altijd Nederlands terug, gaat automatisch.

Fries praten vind ik prima, maar heb een hekel aan mensen die doen alsof ze geen Nederlands kunnen.

[mitrita]

Versta het prima, kan het lezen en waarschijnlijk ook wel gewoon spreken. Maar om de één of andere manier doe ik dat niet. Praat eigenlijk bijna altijd Nederlands terug, gaat automatisch.
Fries praten vind ik prima, maar heb een hekel aan mensen die doen alsof ze geen Nederlands kunnen.

Amen.

[blauwekater]

Ik ben een Fries om utens zoals ze het zeggen. Voor mijn werk verhuist, maar de Friese taal blijft een mooie taal. Vrienden en familie wonen nog steeds in Friesland vandaar dat ik de taal nog regelmatig spreek en het denken gebeurt ook nog altijd in het fries. Mijn vrouw is een utrechtse maar is het verstaan van de taal machtig. Mijn kinderen worden tweetalig opgevoed. Ik wil ze in ieder geval iets meegeven van de taal en het voor hen ook makkelijk maken dat als we bij pake en beppe zijn dat ze in ieder geval de taal kunnen verstaan.

Als we onderweg vanuit de polder naar Heerenveen gaan dan ´snuiven´ we ook nog iedere keer frisse lucht op op het moment dat we het bord wolkom yn Fryslan vlak voor Lemmer passeren. Is inmiddels een gewoonte geworden.

Het schrijven is voor mij ook lastig en ook ik heb er wel eens over nagedacht om dit nog eens te gaan leren.

Ik juich het toe dat we de Friese taal promoten en zou het ook zeker leuk vinden dat hier op het forum ook meer te zien valt.

[Wolliepoly]

ik ben een Fries uit Drachten, en spreek het fries dagelijks en beheers het goed alleen is het geen "omrop Fryslân" fries.
schrijven gaat redelijk alleen gebruik ik de friese taal op schrift niet.
Ik merk hier in Drachten dat het spreken naar mijn gevoel ogeveer 50/50 is.
Ook mijn vriendin is een friezin maar we hebben elkaar in het nederlands ontmoet en we hebben nog een hele tijd met elkaar nederlands hebben gesproken terwijl ik met haar ouders gewoon fries sprak terwijl ook zij gewoon aan tafel zat.

het fries spreken is daarom niet altijd zo vanzelf "sprekend" omdat ik uit beleefdheid vaak in het nederlands begin als ik niet weet of diegene de friese taal machtig is.

[Gekko]

Fries praten is geen discussie voor mij. Ook al praat mijn vrouw het niet, mijn kinderen worden in het Fries door mij aangesproken, praten nog vrijwel niets Fries terug maar ik houd stug vol. Taal is een belangrijke cultuurdrager dus geef ik dat door. Net als mijn liefde voor de club Heerenveen.

[Skopperij]

Ook al praat mijn vrouw het niet, mijn kinderen worden in het Fries door mij aangesproken, praten nog vrijwel niets Fries terug maar ik houd stug vol.

Fan bûgjen frjemd Onterecht wordt er vanuit gegaan dat Friestalige kinderen minder goed Nederlands spreken. Dat is niet waar. Je krijgt hooguit een Friese tongval in je Nederlands. Maar je moet je afvragen wie tegenwoordig geen accent heeft. En tweetaligheid is juist goed en stimulerend voor het algemene taalgevoel.

[Gekko]

Ik heb drie nichtjes (dochters van mijn Friestalige broer) met een Duitstalige moeder, die wonen in Fryslân. Die praten moeiteloos drie talen door elkaar heen. Inderdaad, meerdere talen beheersen versterkt het taal gevoel.

[xander]

Ikzelf spreek ook Fries kan het ook lezen maar correct schrijven lukt niet. Ik praat Fries met mensen die de taal ook spreken, mocht dit niet het geval zijn spreek ik gewoon Nederlands.

Ik zit nu buiten de provincie op school met nog een Fries, als wij Fries tegen elkaar spreken krijgen we de wind van voren. Een grote ergenis bij die Hollanders, iets waar ik me wel wat van kan voorstellen. Dus sinds kort spreek ik buiten de provincie maar Nederlands.

[Baggerraartje]

Ik ben ook geen Fries , al woon ik nu 23 jaar in Friesland. Verstaan die ik het prima en praten ...als het moet!
Door mijn werk kom je in zoveel taal gebieden dat ik mij er niet aan stoor als mensen hun eigen taal spreken, zo lang ik er maar brood van kan bakken.
Nu moet ik wel bekennen , toen ik voor het eerst in de Muis een leuke dame aansprak en deze in plat Fries begon terug te kakelen, daar nu niet echt opgewonden van werd! Dan hoor ik liever een Spaanstalige dame!

[Flying Tilster]

Ik zit nu buiten de provincie op school met nog een Fries, als wij Fries tegen elkaar spreken krijgen we de wind van voren. Een grote ergenis bij die Hollanders

Ik ging tegen een Friesgenoot echt geen Nederlands spreken. Zeker niet als het een conversatie tussen alleen ons 2-en is.
Heb één Fries als collega en tijdens vergaderingen heb ik de grootste mogelijke moeite om Nederlands tegen hem te spreken.
Is wel eens lastig, want als hij een verhaal houdt tijdens de vergadering waar ik op wil antwoorden begin ik steevast in het Fries Het klinkt niet en het klopt op één of andere manier niet als ik tegen hem in het Nederlands moet spreken.

[Frisian Viking]

Over de Tsjonger begin ik altijd in het Fries. Daar ben je in It Heitelân en mensen hebben zich daar maar aan te passen. Mocht blijken dat ik met een 'Hollander' te maken heb dan wil ik wel overgaan op Nederlands, maar liever niet. De Friese taal is mij zeer veel waard en ik hecht er enorm aan. Ik heb mijzelf het Friese schrijven aangeleerd, als een autodidact mag ik wel zeggen. Ik beheers de taal op schrift dan ook behoorlijk. Iets waar ik overigens best grutsk op ben om in de macht te hebben. Mijn vriendin is een Nederlandse, maar zal zich toch ook aan moeten passen, iets wat ze ook doet. Het Fries gaat haar steeds beter af.

[Superfries88']

De Friese taal is mij zeer veel waard en ik hecht er enorm aan.

Wat dat betreft is het zonde dat je gekozen hebt voor 'Frisian' in plaats van 'Fryske', hier althans . Wel knap, dat je de Friese taal zo goed machtig bent. Kunnen een hoop Friezen een voorbeeld aan nemen wat mij betreft, inclusief mezelf.

[paparazzi]

Mijn vriendin is een Nederlandse, maar zal zich toch ook aan moeten passen, iets wat ze ook doet.

Ze zal wel moeten zul je bedoelen!?

[Jouster]

Schitterend dit topic!

Ben zelf Fries opgevoed, al spreek ik Súdwesthoeksk. Studeer zelf in Leeuwarden en zit gelukkig met bijna alleen maar bij Friezen in de klas. Het lult veel gemakkelijker en die paar Groningers verstaan er (bijna) niks van Woon in Joure, een echt Fries dorp. FNP is hier in de gemeente de grootste en met de Provinciale verkiezingen had de PVDA maar 0,2 % meer stemmen, in de winkels en op straat wordt dus ook hoofdzakelijk Fries gesproken.
Spreken en lezen gaat mij prima af, al verbaas ik me nog wel eens over de hoeveelheid Friese woorden die ik níet ken. Woorden als bjusterbaarlik, skulk en njonken gebruik ik nooit, wat dat betreft wil ik ook wel een Friese cursus doen. Voel me veel meer Fries dan Nederlander en dan is het 'núver' dat ik mijn eigen taal niet goed beheers
Mar it is miskien wol leuk as wy op dit forum (yn in topic) ek ús petear yn it Frysk kinne dwan, kin ús Fries allinnich mar better fan wurde

Groetnis.

[Lardy]

Mijn inbreng is nihil Ben in Friesland geboren maar heb verder niks met de Friese taal. Woon ook ten zuiden van de Tjonger.

[paparazzi]

---bjusterbaarlik---

Was het favoriete woord van Hans Wiegel, toen deze nog commissaris van de koningin in Friesland was.

Nog meer van die aparte woorden graag die de Friese taal zo bijzonder maken!!

Wie?

[Flying Tilster]

krûpelhintsje